Weekje gynaecologie in de Tropen

22-2
Zaterdag zijn we naar Mbale gegaan, we konden zo instappen in een minibus en tot onze verassing duurde het niet lang voordat hij wegreed. Na een prima rit van anderhalf uur kwamen werond 12 uur in een behoorlijk heet Mbale aan. Ons hotel zat aan een Indisch restaurant vast, dit kwam ons goed uit want naast een lekkere westerse pizza hadden we ook veel zin in Indisch. We begonnen ons Westerse weekendje met smoothies, sandwiches en pannenkoeken voor lunch, waar we (geheel niet-Westers) drie kwartier op moesten wachten. Vervolgens was het tijd om te zwemmen, een luxe hotel in de buurt had een zwembad met, warme douches en (niet onbelangrijk) wifi, waar we voor een paar euro de rest van de middag konden ronddobberen. Er kwamen behoorlijk donkere wolken opzetten vanuit MountElgon, maar regenen deed het niet en het mocht de pret niet drukken van een heerlijke duik in het zwembad. Wifi was ook heel fijn om weer eens te hebben en als een stel verslaafden zaten we bijna 2 uur lang op onze telefoon te tikken. Het uploaden van onze blog ging jammer genoeg wat minder goed. Om een uur of 5 waren we er wel klaar mee en na een overheerlijke warme douche (ik had dit helemaal niet gemist, maar heb er wel een half uur onder gestaan) gingen we op zoek naar een bank om te pinnen en een internetcafé om de blog te uploaden. Twee cafés later was het nog steeds niet gelukt en dat begon een beetje irritant te worden. Het is heel fijn dat je tegenwoordig ook op reis zo bereikbaar bent en alles bij de hand kunt hebben, maar eigenlijk is het ook belachelijk dat je er soms zo mee bezig kunt zijn om op internet te komen. In het hotel hebben we een paar potjes toep gespeeld en lekker Indisch gegeten, weliswaar met Bollywood, het nieuws en de radio tegelijkertijd op de achtergrond. Ons hotel had een dakterras waarvan we mooi overzicht hadden over de stad, MountElgon en een discotheek om de hoek. Deze was helemaal leeg dus hebben we met de muziek op het dak nog maar even gerelaxt na een toch al zo relaxte dag.
23-2
Mijn kamer zat aan een van de drukkere straten van Mbale, maar met mijn oordoppen in heb ik heerlijk kunnen uitslapen. Na een Westers ontbijtje zijn we de stad in gegaan om te gaan shoppen (de meiden wilden stof uitzoeken voor een jurk en ik vond het allemaal wel best), tweeëneenhalf uur en 100 winkeltjes later was ik degene met de meeste aankopen (een voetbalshirt en een stekker). Met pizza als lunch hebben we ons Westerse weekend weer afgesloten. Toen we de bus naar Kumi wilden pakken kwamen we meteen weer terug in de chaos van Oeganda. We hadden een kaartje gekocht voor de bus die van Kampala via Mbale naar Kumi zou rijden. Met ons wachten er meerdere mensen en volgens hen zou het allemaal wel gaan passen. Toen de bus eraan kwam begonnen wij hier sterk aan te twijfelen en werd het dringen geblazen: nog voordat alle mensen de bus uit waren stonden veel mensen zichzelf al naar binnen te dringen. Een vrouw op krukken wilde als laatste de bus uit, maar werd enorm gehinderd door een vent die maar al te graag een zitplaats wilde. Een beetje hardhandig heb ik hem duidelijk gemaakt dat wij zo ‘hier’ niet met elkaar omgaan. Uiteindelijk hadden we alle vier een zitplaats, lekker opgepropt, lekker zweten, lekker stinken. Ik zat achterin met Merel en voor ons gevoel reden we vrij hard en ging zo nu en dan behoorlijk schuin. Kate zat helemaal op de voorste stoel en heeft blijkbaar doodsangsten uitgestaan omdat we met 150 andere auto’s hadden ingehaald. In een mum van tijd waren we dan ook weer in Kumi. Hier gingen de meiden nog even op stoffen jacht en bij het eerste winkeltje slaagden ze meteen. Ik heb met Merel nog geprobeerd mijn blog te uploaden, de blog lukte, maar de foto’s niet en als dank kregen we allebei ook nog eens een virus op de usb-stick. Deze hebben ze er wel weer afgekregen, maar aanstalten maken om het virus van de computer te halen ho maar. Wat een gedoe dit soort blogs! Ik hoop wel dat dit het allemaal waard is en jullie hem braaf blijven lezen!
24-2
Op maandag ben ik begonnen op de afdeling obstetrie/gynaecologie, dit coschap moet ik in Nederland nog doen, dus vrij groen ging ik de dag in. Dr. TwahaNtege komt over alsof het hem allemaal geen klap kan schelen, maar hij was erg aardig en heeft mij verassend veel geleerd. Overigens lagen er bijna alleen maar zwangere vrouwen of vrouwen die net een keizersnee hadden gekregen. Er liggen hier minder extreme gevallen dan op de chirurgie, hoewel er wel een vrouw ligt die zwanger is van een tweeling waarvan er 1 al in de baarmoeder is overleden. Dr. Ntege vertelde doodleuk dat het zeer waarschijnlijk is dat de tweede ook is overleden, dat ze een echo kreeg ter controle en dat de twee kindjes er dan uitgehaald zouden worden. De vrouw stemde opvallend gelaten in met het plan. Na de visite kon ik mee met een operatie waarbij de baarmoeder van de patiënte eruit werd gehaald. De vrouw was HIV-positief en met een bloedige operatie in het vooruitzicht stond ik in eerste instantie niet te springen om aan tafel te staan, maar de assistenten verzekerden mij ervan dat Dr. Ntege een zeer zorgvuldige chirurg was en dat ik goed beschermd zou worden. En goed beschermd werd ik: twee paar handschoenen, extra schort en uiteraard mijn eigen spatbril, ik maakte mij minder zorgen over een eventuele infectie. Waar ik mij daarna zorgen over maakte was de hitte; er was geen airco in de ruimte, buiten was het ruim 30 graden en met 3 pakken over elkaar heen stonden de zweetparels al op mijn voorhoofd voordat de operatie goed en wel begon. Dr. Ntege bleek inderdaad een uitstekend chirurg, ik was blij dat ik aan tafel stond want hij legde veel uit en liet mij veel doen. In tegenstelling tot de orthopeed werkte hij behoorlijk steriel voor zover dat mogelijk is. Het werd echter warmer en warmer in dat pak en tegen de tijd dat ik de boel mocht dicht hechten stroomde het zweet door de binnenkant van mijn bril en was mijn pak doorweekt. Een assistente wilde mijn spatbril afdoen, maar met de HIV in mijn achterhoofd leek mij dat geen goed plan, daarom heeft ze maar een paar keer een stapel gazen gepakt om mij zo goed en zo kwaad als het ging droog te deppen. Om half twee was de operatie afgelopen en was ik eigenlijk ook al vrij. Merel mocht echter met de drie eerstejaars-artsen meedoen met een onderbeensamputatie, dit leek mij ook zeer interessant dus heb ik daar nog een tijd bij staan kijken. Heel apart dat deze artsen nu al zelf een amputatie mogen doen, ik had zelf nog nooit een amputatie gezien, dus het was erg gaaf om bij te zijn en voor mijn gevoel ging het nog wel redelijk. Wat wel vrij opvallend was is dat de patiënt een ruggenprik kreeg en dus wakker was tijdens de hele operatie, het leek mij niet fijn om daar te moeten liggen terwijl ze met een (net iets te botte) zaag je bovenbeen doorzagen. Om een uur of 4 was ook die operatie afgelopen en konden we lekker naar huis om in het zonnetje nog een boekje te lezen.
25-2
Merel had vorige week niet zoveel te doen gehad op de gynaecologie, maar ik viel blijkbaar met mijn neus in de boter want ik hoefde nauwelijks te wachten op Dr. Ntege op dinsdag om de visites te lopen. Na de visite heb ik meegeholpen om een abces te draineren die was ontstaan nadat de baarmoeder van een vrouw was gescheurd. Op een of andere manier was ik ‘pas’ om 3 uur klaar, maar heb ik veel moeten wachten de rest van de dag en heb ik eigenlijk niet zoveel gedaan. Met z’n drieën zijn we naar Kumi gereden want de meiden wilden van de stof een mooie jurk maken voor International Women Day. De nationale viering wordt toevallig in Kumi gehouden en zelfs president Museveni zal deze bijwonen dus moeten wij er op ons best uit zien. In het dorp kwamen we Charles van de HIV kliniek tegen en die heeft mij geholpen met een mooi Afrikaans shirt te kopen. Wij zijn er klaar voor!
26-2
Deze week is Dr. Ntege on fire blijkbaar want toen ik op de afdeling kwam had hij de visite al bijna klaar. Hij was erg druk van ik kon hem nauwelijks iets vragen en tijd om zelf een patiënt te doen was er niet. Gelukkig stond er wel een keizersnee op het programma waarbij ik aan tafel mocht staan ik had dit al vanuit het oogpunt van de anesthesie en de kindergeneeskunde gezien, maar nog nooit vanuit de gynaecologie. Ik stond een beetje met het aantrekken van mijn handschoenen te hannesen en was maar net op tijd om de baby (en bijna een bak vruchtwater) op te vangen. Ik mocht helaas weinig doen tijden de operatie behalve een beetje assisteren, maar het was wel leuk om te zien. Na de operatie gingen we snel door naar de polikliniek waar woensdag gynaecologie dag is. Dit vond ik eigenlijk leuker want nu kon ik een beetje meedenken over de diagnoses. Jammer genoeg kreeg ik weinig mee omdat de meeste gesprekken in het Ateso gingen en Dr. Ntege ook qua handschrift een volleerd arts is. Volgens mij kreeg hij overigens ook weinig mee want hij zat lekker in zijn krantje te lezen terwijl hij de patiënten ‘zag’. Om 2 uur ging hij ‘even’ naar zijn kantoor om nog wat te regelen voordat het middag spreekuur zou beginnen. Vervolgens was hij geheel in stijl nergens meer te bekennen en ben ik uiteindelijk maar van een vrije middag gaan genieten.
27-2
Ook donderdag viel ik weer met mijn neus in de boter. Ik kon volop meedoen met de visite en weer stond er een keizersnee op het programma. Hier mocht ik weer volop assisteren en ik moet zeggen dat Dr. Ntege en ik een topteam vormen. Hij hoeft nauwelijks iets te zeggen (en dat doet ie dan ook niet) en of ik heb het al gedaan. Ik heb ook een algemeen chirurg ontmoet die in mei in Kumi komt werken. Ook wordt hij medisch directeur wat ik een goed idee vind want hij kan de oren van je hoofd praten en hij kan het met iedereen goed vinden. Ik mocht kijken hoe hij samen met Ntege een vesiculo-vaginale fistel (gat tussen blaas en vagina) repareerde. Heel interessant om te zien en vrij grappig dat zelfs deze chirurg de apparatuur van Kumi ruim onvoldoende vond. Met hechtingen werden de schaamlippen gespreid en toen hij nog niet genoeg kon zien werd ook de vagina nog even aan twee kanten doorklieft. Uiteindelijk was het gat weliswaar gedicht, maar ik betwijfel zeer of de operatie een verbetering was. Als toetje mocht ik weer aan tafel staan bij de keizersnee van een tweeling en mocht ik zelfs een groot deel van de buik dichthechten. Om half 4 kon ik nog mee naar een darmoperatie maar na een half uur gewacht te hebben bleek de anesthesist moe (!) naar huis te zijn. En verassing: Dr. Ntege was er ook vandoor. Mijn weekje gynaecologie zit er inmiddels op en ik moet zeggen dat het erg leuk was. Absoluut niet iets wat ik wil worden, maar ik ben in ieder geval een klein beetje klaar gestoomd voor gynaecologie in Almelo. Ook was dit voorlopig onze laatste dag in het guesthouse van Ann en Grace en wordt Kumi Hotel voor de komende 3 weken onze nieuwe thuishaven. Nu eerst maar eens een weekendje in Sipi Falls om uit te rusten!